Bij City to City (CTC) spreken we vaak over onze missie om te helpen met het bouwen van een evangeliebeweging over de hele wereld. In een eerder artikel bekeken we wat een evangeliebeweging is. Laten we nu eens kijken hoe een evangeliebeweging in de praktijk werkt – wat we ook wel een evangelie-ecosysteem noemen.
Een evangelie-ecosysteem bestaat uit drie concentrische cirkels die ieder een sleutelelement van een evangeliebeweging vertegenwoordigen.
De binnenste cirkel: gecontextualiseerde theologie van het evangelie
De kern wordt gevormd door wat we een gecontextualiseerde theologie van het evangelie noemen. Contextualisatie houdt in dat we het evangelie presenteren op een manier die voor die specifieke persoon hout snijdt.
Contextualisatie houdt in dat we het evangelie presenteren op een manier die voor die specifieke persoon hout snijdt.
De verticale as vertegenwoordigt de theologie van het evangelie. Bovenaan de as staat wetticisme – het idee dat geloof plus goede werken je voor God rechtvaardig maken. Die opvatting is niet juist want we worden “om niet gerechtvaardigd door Zijn genade, door de verlossing in Christus Jezus” (Rom. 3:21,24). Onderaan de as staat relativisme – het idee dat geloof leidt tot rechtvaardiging voor God maar zonder verandering van leven – God aanvaardt iedereen ongeacht hoe men leeft. Ook dat is verkeerd, “Want zoals het lichaam zonder geest dood is, zo is ook het geloof zonder de werken dood” (Jak. 2:26). In het midden van de as staat het evangelie – geloof leidt tot rechtvaardiging en een veranderd leven met goede werken.
De horizontale as staat voor de contextualisatie of de betrokkenheid op de cultuur. Aan de linkerkant is er sprake van overmatige aanpassing – je past je zozeer aan en gaat mee met je cultuur dat je die niet kritisch uitdaagt. Je enige doel is om aantrekkelijk en aanvaardbaar te worden voor de mensen in de cultuur en je bent bereid om alles in je boodschap en bediening te veranderen om die aanvaarding te krijgen. Daarentegen vind je aan de rechterkant een terugtrekken uit de cultuur en een strijd tegen de cultuur – je ziet de cultuur als dermate gevaarlijk dat je terugtrekken om rein en zuiver te blijven je enige reactie is, of je ziet de cultuur als dermate slecht dat je die alleen nog maar kunt confronteren en afkeuren. Geen van beide benaderingen verbindt zich met de mensen van de cultuur. Wanneer niet-christenen je kerkdienst binnenwandelen zullen ze of onnodig gekwetst worden of hopeloos in verwarring raken omdat je geen enkele poging hebt gedaan om het evangelie zodanig te presenteren dat de heersende cultuur wordt aangesproken.
Hoe dichter je bediening bij dit midden staat, in die mate zal je bediening levens veranderen en tot bekering en vernieuwing leiden.
In het midden van de as echter ben je betrokken op de cultuur – je begrijpt de cultuur en tot op zekere hoogte trek je op de cultuur aan, maar je daagt de cultuur ook uit en overtuigt die. Hoe dichter je bediening bij dit midden staat – bij zowel een gecontextualiseerde alsook een bijbels juiste theologie van het evangelie – in die mate zal je bediening levens veranderen en tot bekering en vernieuwing leiden. Hoe verder je bediening zich naar de uitersten begeeft hoe minder kracht je bediening zal hebben om levens te veranderen. CTC helpt om gemeenten te stichten en leiders te trainen die dit begrijpen en die je in de richting van het centrum duwen.
De tweede cirkel: gemeentestichting over kerkmuren heen
De tweede cirkel is een aantal dynamische bewegingen van gemeentestichting in de stad over kerkmuren en tradities heen. Je kunt je afvragen waarom CTC zich richt op nieuwe gemeenten en niet alleen maar werkt met bestaande kerken. Er is geen betere manier om het hele lichaam van Christus te versterken, inclusief de bestaande kerken, dan door een aantal dynamische gemeentestichtingsprojecten in de stad over kerkmuren heen.
Nieuwe gemeenten bereiken niet-kerkelijke mensen veel beter dan oudere gemeenten.
Dit zijn enkele redenen waarom gemeentestichting van cruciaal belang is:
- Nieuwe gemeenten bereiken niet-kerkelijke mensen veel beter dan oudere gemeenten. Dit wordt niet alleen bevestigd door verhalen of ervaringen. Het is wetenschappelijk en empirisch bewezen dat meer niet-kerkelijke mensen Christus gaan leren kennen in een gemeente die minder dan 10 jaar oud is. Dit geldt zelfs ook voor Redeemer Presbyterian Church. In de eerste vijf tot tien jaar van het bestaan van deze kerk werden meer mensen christen per hoofd van de bevolking dan nu. Nieuwe gemeenten zijn meer gericht op buitenstaanders en dus bereiken nieuwe gemeenten niet-kerkelijke mensen beter dan oudere gemeenten.
- Een nieuwe gemeente wordt na een aantal jaren financieel onafhankelijk en begint andere bedieningen te financieren. Gemeentestichting is de ultieme geestelijke investering. De totale basis voor financiering van het gehele lichaam van Christus groeit door gemeentestichting.
- Oudere gemeenten zijn meer gericht op de stad zoals die 10 tot 20 jaar geleden was, en hebben minder zicht op nieuwe ontwikkelingen die gaande zijn. Nieuwere gemeenten zijn meer gericht op wat er op dit moment gebeurt – inclusief de nieuwe mensen en ontwikkelingen in de stad.
- Oudere gemeenten zijn vaak niet bereid om iets nieuws te proberen vanuit de overtuiging dat ‘dit toch niet werkt’. Maar wanneer ze zien dat die dingen wel werken in een nieuwe gemeente geeft het hen de moed om zelf ook nieuwe dingen te proberen. Dit versterkt hen op hun beurt weer om meer mensen te bereiken
Maar wat betekent het dat ik zeg “over kerkmuren heen?” CTC ontvangt soms kritiek omdat we geen franchisenemer zijn die slechts kerken van een bepaalde denominatie sticht. We werken samen met nationale leiders over kerkmuren heen om hen te helpen hun steden te bereiken. We brengen de expertise van wat we zelf elders in de wereld geleerd hebben mee naar die specifieke stad en dat betekent dat we samenwerken met kerken uit verschillende denominaties.
CTC wil niet alleen verschillende denominaties en hun kerken helpen om te beginnen, maar we willen ons er ook van verzekeren dat zij met elkaar op kunnen schieten – dat ze elkaar gaan waarderen. We hebben dit in New York ervaren. Mensen met redelijk verschillende theologische overtuigingen – maar wel binnen de bandbreedte van de orthodoxe protestantse theologie met een hoge opvatting van de Bijbel – kunnen elkaar werkelijk vooruithelpen. Ze willen van elkaar dat ze slagen. Er is weinig stammenmentaliteit. En we denken dat dit cruciaal is voor de stad. Waarom? Daar zijn drie redenen voor:
Getuigenis
Niet-christenen zien dat verschillende denominaties elkaar met stenen bekogelen en dat is een verschrikkelijk slecht getuigenis. Alhoewel leerstellige verschillen belangrijk genoeg zijn dat we ons in verschillende denominaties met onderscheiden overtuigingen bevinden is dat echter geen excuus om de oproep van Jezus in Johannes 17 te negeren dat we één moeten zijn zoals de Vader, de Zoon en de heilige Geest één zijn.
Voorkeur
De waarheid doet ertoe, maar we moeten ons richten op dat wat van het grootste belang is. Etnische achtergrond, sociaaleconomische klasse en temperament zijn allemaal redenen waarom iemand een voorkeur kan hebben voor een bepaalde liturgie of denominatie. Maar alleen samen kunnen we werkelijk de hele stad bereiken.
Geestelijke groei
Deze verschillen in voorkeur betekenen dat samenwerking over kerkmuren heen ons ertoe dwingt om flexibel te zijn en elkaar te aanvaarden, en dat is geweldig goed voor een ieders geestelijke groei.
De buitenste cirkel: gespecialiseerde evangeliebedieningen
De buitenste ring is wat wij speciale evangeliebedieningen noemen. Ralph Winter, voorheen hoogleraar aan het Fuller Theological Seminary, schreef een bijzonder nuttig artikel waarin hij parochies en ordes bespreekt met als titel: “The Two Structures of God’s Redemptive Mission” (De twee structuren van Gods missie tot verlossing). Een parochie is een gemeente die allerlei mensen in een bepaalde plaats wil dienen. Een orde echter wil een bepaalde groep mensen op allerlei plaatsen dienen. Dat zijn gespecialiseerde bedieningen.
Je kunt een jeugdgroep hebben in je gemeente. Maar Young Life is een orde die zich specialiseert in het bereiken van kinderen over de hele wereld. Jouw gemeente kan nooit zoveel ervaring hebben met het bereiken van jongeren als Young Life over vele jaren heeft opgebouwd. Anderzijds, Young Life is geen gemeente. Als een jonge vrouw als tiener christen wordt door middel van Young Life moet ze zich wel aansluiten bij een lokale gemeente met ook andere mensen dan alleen maar jongeren want anders gaat ze het niet redden.
En dat is maar een voorbeeld van een gespecialiseerde bediening. Je hebt dergelijke bedieningen nodig voor gebed, evangelisatie, het doen van gerechtigheid en barmhartigheid, geloof op het werk en voor het gezinsleven. En je hebt onderwijsbedieningen nodig om grote aantallen leiders in steden en kerken te trainen.
Deze instituten hebben een symbiotische relatie met elkaar en met de kerkelijke gemeenten. Gemeenten moeten niet denken dat zij het allerbelangrijkst zijn, en gespecialiseerde bedieningen moeten niet denken dat zij dingen beter kunnen doen dan de gemeente. Ze moeten elkaar waarderen en met elkaar samenwerken en dan zal het gehele lichaam van Christus in de hele stad zowel kwalitatief als kwantitatief groeien.
Wanneer alle drie elementen aanwezig zijn – gecontextualiseerde theologie van het evangelie, gemeentestichting over kerkmuren heen, en gespecialiseerde evangeliebedieningen – zien we evangeliebeweging aan het werk.
