Een van de meest verwarrende kwesties voor een christen in het Amerika van de 21e eeuw is de vraag: waar ga ik naar de kerk? Nieuwe gelovigen zoeken hun eerste kerkelijke thuis, andere christenen verhuizen naar een onbekende plaats en ook degenen die diepgeworteld zijn in hun gemeente moeten hierover nadenken. Want veel van wat tegenwoordig voor een ‘gemeente’ moet doorgaan, is dat in werkelijkheid niet, tenminste, niet zoals het Nieuwe Testament erover spreekt. Als je dus een kerkelijk thuis zoekt, is de Bijbel de enige plaats om te onderzoeken wat daarin écht belangrijk is. Het boek Handelingen geeft ons een blauwdruk voor het gemeenteleven:
En zij volhardden in de leer van de apostelen en in de gemeenschap, in het breken van het brood en in de gebeden. En er kwam vrees over iedereen; en er werden veel wonderen en tekenen door de apostelen gedaan. En allen die geloofden, waren bijeen en hadden alle dingen gemeenschappelijk; en zij verkochten hun bezittingen en eigendommen en verdeelden die onder allen, naar dat ieder nodig had. En zij bleven dagelijks eensgezind in de tempel bijeenkomen, en terwijl zij van huis tot huis brood braken, namen zij gezamenlijk voedsel tot zich, met vreugde en in eenvoud van hart; en zij loofden God en vonden genade bij heel het volk. En de Heere voegde dagelijks mensen die zalig werden, aan de gemeente toe. (Handelingen 2:42-47)
Ze volhardden in de leer van de apostelen
Het eerste wat we over deze vroege christelijke gemeente leren, is hun toewijding aan het onderwijs van de apostelen. Deze vroege gelovigen hoorden de apostelen hoogstpersoonlijk spreken, maar wij vinden hetzelfde onderwijs in onze Bijbel. Een goede gemeente is daarom een gemeente waar de Bijbel in het middelpunt staat. Niets is zo belangrijk als dit – niet een grote gemeente, een gevatte voorganger of tastbare ervaringen van de Heilige Geest. Voor deze eerste gelovigen was een persoonlijke ervaring nooit de toetssteen van hun geloof. Dat is tegenwoordig een vaak gemaakte fout. De Bijbel is echter Gods beste middel om Zijn volk te vernieuwen naar het beeld van Jezus. Als je het boek Handelingen eens doorleest, zul je ontdekken dat de prediking er een centrale plaats inneemt.
Helaas zijn er veel te veel predikers die Gods Woord verdraaien. Soms komt dit voort uit een oprecht verlangen om harde harten te verzachten, maar door compromissen wordt een hart niet veranderd. Een prediker kan in de verleiding komen om de waarheid over de zonde en de noodzaak van bekering af te zwakken of de moeilijke aspecten van de menswording en de verzoening te vermijden, en deze te vervangen door misleidende beloften van persoonlijke welvaart of een focus op politieke kwesties. Of hij adopteert een anekdotische preekstijl, waarbij hij de Bijbel loslaat en wat vermakelijke verhaaltjes vertelt. Het eerste kenmerk waar je in een gemeente op moet letten, is dus haar toewijding aan de gezonde leer.
Ze volhardden in het breken van het brood en in de gebeden
De Bijbel vertelt ons over twee sacramenten, of instellingen, die de Heere Jezus Zelf aan ons heeft gegeven. Deze sacramenten – de doop en het avondmaal – hebben een plaats in elke goede gemeente. Ze zijn niet optioneel, hoewel deelname aan deze sacramenten niemand redt. De zaligheid wordt alleen in Christus Zelf gevonden. Het afdalen in een doopbad maakt ons niet zalig; het is een teken van de reiniging door Jezus. Zo vinden we evenmin geborgenheid in Christus door te eten van het brood en te drinken uit de beker, maar duidt dit eten en drinken erop dat we reeds in Hem geborgen zijn. Een goede gemeente zal duidelijk uitleggen wat de sacramenten zijn en hoe men daaraan deelneemt.
Naast de sacramenten is ook het gebed onmisbaar in een gezonde gemeente. Een goede gemeente neemt het gebed op in de samenkomsten en zal zowel aandringen op gezamenlijk als op persoonlijk gebed.
Er kwam vrees over iedereen
We moeten onder ogen zien dat ieder die Christus wil volgen, een prijs moet betalen. Blijdschap, eerbied en een gevoel van ontzag kenmerkten de eredienst van de gelovigen in de nieuwtestamentische gemeente. Ze hadden een besef van Gods hoogheid en heiligheid (Zijn transcendentie) en van het feit dat Hij in de Zijnen woont (Zijn immanentie). Een goede gemeente hecht daarom waarde aan een eerbiedige eredienst.
Eerbied betekent echter niet dat we beperkt zijn tot een bepaalde liturgie of muziekstijl. Integendeel, elke eredienst moet een vreugdevolle viering zijn van Gods machtige daden door de Heere Jezus Christus. Hoewel erediensten waardig behoren te verlopen, is het niet goed als ze saai zijn. Het kan gebeuren dat waardigheid saaiheid veroorzaakt en dat uitingen van vreugde oneerbiedig zijn, maar de vroege kerk plaatste waardigheid en vreugde niet tegenover elkaar, zoals in evangelische kring tegenwoordig maar al te vaak gebeurt.
In de vroege kerk was iedereen vervuld met ontzag omdat de Heere Jezus er met Zijn tegenwoordigheid was; er was eerbied en verheuging, formaliteit en informaliteit, structuur en de afwezigheid daarvan. Bazuinen en cimbalen klonken, andere instrumenten voegden zich erbij, de mensen verhieven hun stemmen in lofprijzing voor de Heere en zongen. Deze gelovigen werden niet meegesleept door heftige emoties; ze verkondigden een theologie. In een goede gemeente zal de aanbidding zich op Gods waarheid richten en het hart van de aanwezigen raken. De dienst kan ook emotioneel zijn, in zoverre die emotie een weerspiegeling is van harten die worden meegevoerd in verwondering en aanbidding.
Ze volhardden in de gemeenschap. En allen die geloofden, waren bijeen en hadden alle dingen gemeenschappelijk; en zij verkochten hun bezittingen en eigendommen en verdeelden die onder allen, naar dat ieder nodig had. En zij bleven dagelijks eensgezind in de tempel bijeenkomen
Als we aan het Engelse woord ‘fellowship’ denken, wat hier vertaald is als ‘gemeenschap’, denken we al snel aan gezellige ontmoetingen met gelijkgestemden. Bijbelse gemeenschap is echter veel meer dan gezelligheid. Gelovigen delen hun leven, want we delen ons geloof in de ene Zaligmaker, Die ons met God de Vader heeft verzoend. Gemeenschap in de gemeente functioneert ongeveer zoals de onderlinge omgang in een gezin. Dat betekent onder andere dat een confrontatie soms noodzakelijk is. In de kerk krijgt dat vorm in de tucht. Een goede gemeente zal de tucht in praktijk brengen omwille van het welzijn van heel de gemeente, en bovenal met het oog op het geestelijke welzijn van de dwalende gelovige.
Ware gemeenschap doet een beroep op onze vrijgevigheid. In Handelingen zien we dat er geld werd ingezameld en overhandigd aan mensen in nood. Een goede gemeente is er dus een die haar middelen met offerende vrijgevigheid uitdeelt aan medemensen in nood, altijd en in alle omstandigheden.
En de Heere voegde dagelijks mensen die zalig werden, aan de gemeente toe
Terwijl deze vroege gelovigen leerden, samenkwamen en uitdeelden, ging dat niet ten koste van evangelisatie. We lezen hier in Handelingen dat deze gemeente dagelijks in aantal toenam. Maar wie zorgde daarvoor? Christus Zelf. Hij is het Hoofd van de gemeente; daarom is Hij Degene die mensen aan de gemeente toevoegt. Dat doet Hij gewoonlijk door de prediking van het Woord, de eredienst en de stem van gelovigen die het goede nieuws van het evangelie bekendmaken.
Tegenwoordig zien we veel mensgerichte pogingen om bekeerlingen te winnen. Deze kerken vertrouwen meer op gelikte methoden, programma’s, pakketjes, ideeën en schema’s dan op het verkondigen van een gezonde leer. Het is niet mijn bedoeling om het juiste gebruik van goedbedoelde programma’s te ontmoedigen. Echter, in een goede gemeente willen de leden leven als ambassadeurs van de Heere Jezus Christus.
Als jij een gemeente zoekt, zoek er dan een waar het Woord wordt verkondigd, waar de sacramenten en het gebed in ere worden gehouden en waar de eredienst een eerbiedig karakter heeft. Zoek een gemeente waar de onderlinge gemeenschap wordt gekenmerkt door vreugde en vrijgevigheid en waar het evangelie krachtig wordt verkondigd. Zo simpel is het.
