Toen ik als jonge vrijgezelle vrouw opgroeide in een kerk, hoorde ik een uitspraak over mannen met wie ik zou kunnen daten: ‘Verzeker je ervan dat hij meer van Jezus houdt dan van jou’.
Ik dacht, ‘Ja, natuurlijk’, en ging aan het cliché voorbij zonder er echt over na te denken. Adam, al wandelend in de tuin met God, zou stomverbaasd geweest zijn over dat advies. Voor hem was er helemaal geen competitie om zijn hart en geest, omdat God Eva aan hem gaf in een perfecte en zondeloze wereld.
Voordat Eva er was, had Adam ononderbroken gemeenschap met God: geen zonde, geen schaamte. Deze relatie was genoeg voor Adam. Gods perfecte liefde, genade en vreugde vloeiden vrijuit Adams ziel binnen. We lezen niet dat Adam zich ontevreden voelde en behoefte had aan iemand anders naast God. En toch zag God – terwijl Adam genoot van de algenoegzame Godheid – dat het niet goed was voor Adam om alleen te zijn (Genesis 2:18). Eva was Gods idee en Gods geschenk aan Adam.
Liefde voor God en liefde in het huwelijk
Wanneer God Eva aan Adam presenteert, zegt God niet zenuwachtig: ‘Ehm, zorg er wel voor dat je meer van Mij houdt dan van Eva, oké?’. Dat was niet nodig. Eva was geen gevaar voor Adams relatie met God. In de hof klonken de drie relaties tussen God en Eva, tussen God en Adam en tussen Adam en Eva in perfecte harmonie samen. Er was schoonheid en balans in de kruispunten tussen deze liefdes.
Maar zonde verstoorde die balans en maakte een einde aan de harmonie. Plotseling waren Gods goede gaven verworden tot gouden kalveren die we vereren en dienen in plaats van Hem.
Hoewel het huwelijk geen blijvende plaats zal hebben in de hemel, vond God het belangrijk voor zijn koninkrijk hier op aarde. De balans en harmonie tussen een man, een vrouw en hun God is hersteld, en wordt steeds verder hersteld, door Christus.
Maar voordat een man en vrouw samengevoegd worden, moeten ze elkaar leren kennen en besluiten of ze op weg zijn naar zo’n soort huwelijk.
Heb de Heere uw God lief
Jezus gaf ons het eerste en grootste gebod in Mattheüs 22:36-40: ‘U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand.’ We weten dat God op de eerste plaats moet staan, of we nu getrouwd zijn, of vrijgezel, of dat we verkering hebben. Maar hoe zetten we God op de eerste plaats als we verliefd worden op iemand anders – als het niet meer ‘alleen ik en Jezus’ is?
God had iets meer voor Adam dan God Zelf. Hij wilde Adam een andere relatie geven waarin hij liefde en diepe verbondenheid kon ervaren en oefenen, een liefde die altijd was geworteld in – en voortvloeide uit de liefde en verbondenheid met God. 1 Johannes 4:11-12 zegt: ‘Geliefden, als God ons zo liefhad, moeten ook wij elkaar liefhebben. Niemand heeft ooit God gezien. Als wij elkaar liefhebben, blijft God in ons en is Zijn liefde in ons volmaakt geworden.’
Niemand heeft God nog gezien, maar als we ons bezighouden met Bijbelse liefde voor elkaar (of we nou verkering hebben, getrouwd zijn of single zijn), kunnen we God zien. We zien Hem in het werk van zijn genade en liefde, dat ons door middel van elkaar ‘bijschaaft’. Wij zijn voor elkaar de fysieke representatie van Gods liefde. We zien een beginnetje van het herstel van de harmonie en balans uit de hof: God heeft ons lief, zodat wij anderen kunnen liefhebben, en onze liefde voor anderen openbaart onze liefde voor God.
God of vriendin?
Het cliché is niet zo simpel als het klinkt, omdat een vriend niet noodzakelijkerwijs God hoeft te verkiezen boven ons, of ons boven God. Harmonie en balans worden weer mogelijk gemaakt door Christus, maar we hebben nog steeds te maken met breuken in die herstelde harmonie, veroorzaakt door de zonde. Daarom kan het cliché ons toch helpen. Het waarschuwt voor de mogelijkheid van afgoderij in ons daten, net zo goed als in onze huwelijken.
Laten we duidelijk zijn: je vriend moet zich helemaal op jou richten, en dat betekent niet meteen dat hij je verafgoodt. We willen christelijk daten niet teveel vergeestelijken. Ik heb onder Christenen weleens gehoord dat romantische gevoelens en aantrekkingskracht als onbelangrijk of onnodig opzij worden geschoven. Laten we oppassen voor een functioneel gnostische of simplistische kijk op romantische relaties, waar het lichamelijke slecht is en het geestelijke goed. Deze twee zijn geen tegengestelde krachten, maar zijn juist samengevoegd in de persoon van Christus. We volgen de God-mens, die volledig lichamelijk én geestelijk is.
In het Hooglied is het duidelijk dat de man en de vrouw genieten van de lichamelijke en geestelijke dynamiek in het huwelijk, en dat God zich ook in die beide verheugt. God heeft ons gemaakt voor romantische gevoelens en aantrekkingskracht, maar er moet ook Bijbelse liefde aanwezig zijn in de relatie (iets heel anders dan romantische gevoelens). We onderwerpen onze gevoelens voor elkaar aan God en zijn Woord.
Dus, zie het natuurlijke verlangen van je godvrezende vriend naar jou niet als afgoderij. Maar neem ook niet meteen aan dat zijn genegenheid voor jou wel in balans zal zijn. Hij moet jou behandelen als een kostbare prinses, en hij moet ook zijn onverdeelde hart en aandacht geven aan de Koning van zijn leven en Degene die zijn ziel liefheeft.
Welke liefde heeft voorrang?
Toen ik verkering had met mijn man was hij (en hij is nog steeds) een godvrezende man, maar als hij terugkijkt ziet hij manieren waarop onze relatie langzamerhand zijn relatie met God verving. Als single besteedde hij meer van zijn vrije tijd aan Bijbellezen en gebed, maar toen we gingen daten werd die tijd veel vaker aan mij besteed. Hij herinnert zich dat het in het begin van ons huwelijk lastig was om persoonlijke tijd met de Heere door te brengen terwijl ik in de buurt was.
Hij ziet nu hoe makkelijk het voor hem (iemand die lichamelijke aanraking en aanwezigheid waardeert) was om zijn relatie met God te vervangen door onze relatie. Het langzame proces van deze kleine, schijnbaar onschuldige keuzes – lange gesprekken, films kijken, steeds meer rondhangen – veranderde in geestelijk afdrijven.
Is het niet makkelijker en natuurlijker voor ons om het zichtbare te verkiezen boven het onzichtbare? Maar als we ervoor kiezen om het onzichtbare belangrijker te vinden en na te streven, beginnen we meer te ervaren van de harmonie en balans die Adam en Eva ooit samen genoten.
God maakte Eva voor Adam, terwijl Adam God al had. Dat laat zien dat de man-vrouw-relatie belangrijk en heilzaam is. Maar sinds de val moeten we oppassen voor de valstrikken van de zonde – manieren waarop we het geschenk waarderen boven de Gever, het zichtbare boven de Onzichtbare, de relatie boven de Relatie. Als je wilt dat je vriend een echtgenoot wordt die jou liefheeft zoals Christus, verzeker je er dan van dat hij met Christus wandelt. Hoe kan hij jou anders liefhebben zoals Hij?
De beste manier waarop je vriend jou liefheeft, is door Jezus lief te hebben.