Onze feeds staan bol van bemoedigende resultaten van testen met mogelijke vaccins tegen COVID-19. Ik wil dit artikel, dat tegen de heersende cultuur indruist, beginnen door te stellen dat ik echt hoop dat het vaccin effectief zal zijn. Ik hoop dat we het snel toegediend krijgen. Ik hoop dat het kan worden verspreid en toegepast, niet alleen in het Verenigd Koninkrijk, maar over de hele wereld.
De voordelen zijn duidelijk en overvloedig. Het meest voor de hand liggende voordeel is dat het levens redt. Het leven is iets goeds en het redden ervan is een begerenswaardig doel. Het kan ook verlichting bieden voor de vele aanhoudende psychische problemen vanwege de lockdowns en de beperkingen die COVID met zich meebrengt; een ontsnappingsmogelijkheid voor degenen die lijden onder de verborgen ellende van huiselijk geweld, de kans dat miljoenen schoolkinderen en studenten weer onderwijs kunnen krijgen en een beter vooruitzicht op banen voor zovelen die hun hoop op werk zagen verdampen. Wat zien we ernaar uit dat deze ellende wordt verzacht! In het bijzonder heb ik te doen met jonge mensen die – waarschijnlijk blijvend – de rekening voor al dit leed krijgen gepresenteerd.
Het leven is iets goeds en het redden ervan een begerenswaardig doel
Wat zal het een vreugde zijn om weer vrijuit met broeders en zusters in Christus samen Gods lof te bezingen en al die ‘elkaar’-dingen te doen die in het Nieuwe Testament worden aangemoedigd. Wat een vreugde. Een seculiere samenleving heeft geen flauw idee van de diepte van het verdriet dat de huidige beperkingen onze ziel aandoen. Als een vaccin het mogelijk maakt om dit alles weer op te pakken: halleluja! En niet te vergeten de mogelijkheid om weer dierbare familieleden te zien, om tijd aan vrienden te besteden en om weer gastvrij te zijn. Dus: natuurlijk zien we allemaal uit naar een succesvol vaccin – en snel ook.
Toen ik hierover nadacht, werd duidelijk dat de Bijbel waarschuwt voor drie gevaren die met een succesvol vaccin gepaard kunnen gaan: en daarom drie waarschuwingen. Die zijn, zo vermoed ik, niet zo voor de hand liggend. Ze staan zeker niet in onze feeds.
1. Het zou ons ervan kunnen weerhouden om door Gods goedheid tot berouw te komen
Ik zie een pandemie als een zoveelste waarschuwing van God dat een oordeel aanstaande is; dat we in een wereld leven waarover de reine, heilige en rechtvaardige God met recht vertoornd is. Dat betekent niet dat het krijgen van een verschrikkelijke ziekte altijd een persoonlijke straf op een bepaalde zonde is: Jezus berispte degenen die dat dachten streng (bijvoorbeeld Johannes 9:1-3). Maar het is voor ons allen een waarschuwing dat, tenzij we berouw tonen, wij ook zullen omkomen (Lukas 13:1-4). Het schrikwekkende refrein in Openbaring (bijvoorbeeld Openbaring 16:9-11) van mensen die een voorsmaak van het lijden tijdens de Dag des oordeels krijgen, maar zich niet bekeren, zou een waarschuwing voor ons moeten zijn om berouw te tonen. Dat God niet onmiddellijk al onze zonden straft, is een gunst die ons ertoe zou moeten brengen berouw te hebben (Romeinen 2:4).
Een pandemie is, om de memorabele woorden van C.S. Lewis maar eens te gebruiken, een ‘ernstige genade’ [‘severe mercy’], omdat ze ons waarschuwt dat ons erger te wachten staat, en ons daarom wijst op de dringende noodzaak ons tot God te bekeren. In een beschouwing over een ramp op Sicilië in de 18de eeuw schrijft de dichter William Cowper:
God kiest Zijn teken;
Straft, zo Hij wil, de goeden; waarschuwt
Slechts de bozen. Spaarde Hij hen niet,
Vreest en weest verwonderd dat u ontkwam,
Gij schuldiger Engeland, uit vrees dat Hij u niet spaart!*
Een pandemie is een ‘ernstige genade’ omdat ze ons waarschuwt dat ons erger te wachten staat, en ons daarom wijst op de dringende noodzaak ons tot God te bekeren.
In Groot-Brittannië, het land waar ik woon, zie ik weinig signalen die erop wijzen dat de gemeenschap door COVID-19 wordt aangespoord tot berouwvol ontzag voor God. Ik zie weinig signalen in de kerken. En het ergst van alles is, dat ik hier weinig van zie in mijn eigen farizeïsche, zelfvoldane hart. Terwijl ik dit schrijf, zeg ik tegen mezelf: Christopher, je moet dagelijks berouw tonen voor je zonden en opnieuw tot Christus gaan om genade te ontvangen. Maar al te vaak is mijn eerste reactie – en ik zeg dit tot mijn schaamte – om te gaan mopperen, kritiek te hebben op regeringen en me te wentelen in zelfmedelijden. Moge God genadig zijn en mij, en ook onze kerken en naties, aansporen tot een diepe en wijdverbreide inkeer.
2. Het zou onze hoogmoed kunnen voeden, zodat we nalaten God te danken
Wat zijn de wetenschappers in de farmaceutische industrie toch uitzonderlijk knap! De kennis, de vindingrijkheid, het moeilijke werk, het doorzettingsvermogen en het onvoorstelbaar briljante intellect van degenen die een vaccin ontwikkelen zijn verwonderlijk en verbazingwekkend. Het is uitzonderlijk om te zien hoe het proces zich in zo’n hoog tempo en –zoals het er nu naar uitziet– succesvol voltrekt. En toch is – en dit is iets wat we niet in onze feeds tegenkomen – elk greintje kennis, elk onsje energie en elk grammetje wijsheid dat ze bezitten, door Zijn algemene genade geheel afkomstig van hun Schepper. Net zoals de hoogmoedige Korinthiërs moeten ze leren dat ze niets hebben wat ze niet hebben ontvangen (vergelijk 1 Korinthe 4:7). Wat zou het goed zijn als we, behalve het uitspreken van gebeden van nieuw berouw, God danken voor Zijn grote genade die Hij aan wetenschappers betoont in het schenken van gaven en mogelijkheden bij het maken van een vaccin.
3. Het zou ons een vals gevoel van zekerheid voor de toekomst kunnen geven
Er is een wijdverbreid gevoelen dat, wanneer vaccinatie tegen COVID-19 wordt gerealiseerd, we weer vrolijk tot het leven van alledag kunnen terugkeren. Natuurlijk zullen er wel dingen veranderen: er wordt veel meer vanuit huis gewerkt, het zakenleven in grote steden verandert, dat soort dingen. Maar over het geheel genomen kunnen we zeker de draad gewoon weer oppakken. We zijn dan weer veilig – toch?
Als een succesvol vaccin wordt geïmplementeerd, zal het een blijk van Gods genade zijn. Maar laten we niet denken dat we dan van Zijn oordeel zijn gevrijwaard.
Wat een gevaarlijke onzin! Natuurlijk zijn we dat niet. Het doet me denken aan het beest wiens dodelijke verwonding werd geheeld en iedereen was verwonderd (Openbaring 13:3), maar desondanks was het nog steeds een beest dat nog steeds onder Gods oordeel lag. In zijn commentaar op Psalm 42: 7 zegt Johannes Calvijn het met een verfrissende soberheid: ‘Als het God behaagt om geweld over ons uit te storten, zodra Hij Zijn hemelsluizen en de bronnen van de watervloed heeft geopend, is er geen einde aan onze ellende, totdat Hij bevredigd zal zijn; Hij heeft macht over geweldige en ongekende middelen om Zijn toorn over ons uit te storten.
We kunnen dan tegen één virus zijn beschermd (tenzij het muteert), maar God ‘heeft macht over geweldige en ongekende middelen’ om Zijn oordeel over de zondige mensheid te voltrekken. Dus laat onze hoop niet buitenproportioneel zijn. Als een succesvol vaccin wordt geïmplementeerd, zal het een blijk van Gods genade zijn. Maar laten we niet denken dat we dan van Zijn oordeel zijn gevrijwaard. Alleen de dood en de opstanding van Christus geeft die wonderlijke verzekering dat ‘er nu geen verdoemenis [is] voor hen die in Christus Jezus zijn’ (Romeinen 8:1).
Telkens wanneer God zijn goedheid op welke manier ook aan ons toont, moeten al deze drie waarschuwingen in acht worden genomen. Wanneer iemand van ons op een wonderlijke wijze van een ziekte wordt genezen, kunnen we in deze val lopen. Wanneer medici een genezende behandeling voor welke ziekte dan ook ontwikkelen, moeten we deze waarschuwingen in acht nemen. Maar heeft de COVID-19-pandemie en het vooruitzicht op een vaccin misschien ongebruikelijke ruchtbaarheid gegeven aan deze gevaren?
Dus ik hoop dat het vaccinatieproject succesvol is – dat hoop ik oprecht, echt. Toch wil ik ook bidden dat Gods goedheid ons tot nieuw berouw zal brengen, dat Zijn gaven ons tot dankbaarheid zullen bewegen en dat een tijdelijk uitstel ons er niet van weerhoudt om naar Christus te vluchten van de komende toorn – en anderen ertoe aan te vuren hetzelfde te doen.
* Noot vertaler: eigen vertaling van: God may choose his mark,/May punish, if he please, the less, to warn/The more malignant. If he spared not them,/ Tremble and be amazed at thine escape,/Far guiltier England, lest he spare not thee!//
Met toestemming overgenomen van TGC Nederland.
