Paulus besteedt veel aandacht aan de ecclesiologie (de leer over de kerk) in zijn brief aan de Efeziërs. Feitelijk kunnen we zelfs zeggen dat de Efezebrief deze vraag beantwoord: Wat is de kerk?
Wat is de kerk?
In Efeze 2:19-22 is het belangrijkste beeld dat Paulus gebruikt een gebouw – de huisgenoten van God. Christenen zijn deel van Gods huishouding, ze zijn geadopteerd in de familie van God. Dit is een ander beeld dan dat de Schrift gebruikt om de kerk te beschrijven. Maar hier gaat het niet zozeer om de familie van het huishouden, maar om het huis van de huishouding: ‘[We] zijn, medeburgers van de heiligen en huisgenoten van God, gebouwd op het fundament van de apostelen en profeten’. (Efeze 2:19b-20a)
Het fundament van profeten en apostelen
Paulus zegt dat het fundament van dit gebouw, de kerk geheten, is gemaakt van profeten en apostelen, dat zijn de Oud Testamentische profeten en de Nieuw Testamentische apostelen. Waarom? Omdat de profeten en de apostelen de werktuigen zijn van de openbaring waardoor God heeft gesproken tot Zijn volk. Zij brachten het Woord van God. Een andere manier om dit te zeggen, is dat het fundament van de kerk het Woord van God is.
Dat is de reden waarom we veel aandacht moeten besteden aan de Schrift. De aanvallen die tegen de echtheid, autoriteit, volledigheid en betrouwbaarheid gedaan worden, zijn geen aanvallen op het tuinhuisje bij het gebouw. Ze zorgen niet slechts voor een deukje in het dak. Het zijn aanvallen op het fundament van de kerk. Om een kerk te hebben zonder apostolisch gezag, zonder het Woord van God als fundament, is eerder bouwen op het zand dan op de rots. Het fundament van profeten en apostelen is noodzakelijk voor het bouwwerk van de kerk om veilig staande te blijven.
Jezus als hoeksteen
Paulus zet het beeld door in vers 20b: ‘waarvan Jezus Christus Zelf de hoeksteen is’. Jezus is de Hoeksteen, het punt dat het hele fundament bij elkaar houdt. Neem de hoeksteen weg en alles stort in elkaar.
‘Op Wie het hele gebouw, goed samengevoegd, verrijst tot een heilige tempel in de Heere; op Wie ook u mede gebouwd wordt tot een woning van God, in de Geest.’ (Efeze 2:19-22)
De kerk is een nieuwe tempel gebouwd op Christus, door Christus en voor Christus. Het is duidelijk dat Paulus niet zegt dat de kerk uit cement en stenen bestaat, maar dat wij de stenen zijn, de levende stenen, zoals 1 Petrus 2:5 ons vertelt. Elke gelovige is deel van deze kerk, net zoals elke steen deel is van een gebouw. De kerk, de nieuwe tempel, is nog steeds in aanbouw. Elke dag worden er nieuwe stenen toegevoegd. Dit zal niet af zijn totdat Jezus terugkomt om Zijn Koninkrijk te voltooien. Christus bouwt zijn kerk nog, niet door cement, maar door mensen toe te voegen die in Hem bij elkaar worden gehouden.
Wij zijn de kerk
Paulus gaat verder in Efeze 3:14-19.
‘Om deze reden buig ik mijn knieën voor de Vader van onze Heere Jezus Christus, naar Wie elk geslacht in de hemelen en op de aarde genoemd wordt, opdat Hij u geeft, naar de rijkdom van Zijn heerlijkheid, met kracht gesterkt te worden door Zijn Geest in de innerlijke mens, opdat Christus door het geloof in uw harten woont en u in de liefde geworteld en gefundeerd bent, opdat u ten volle zou kunnen begrijpen, met alle heiligen, wat de breedte en lengte en diepte en hoogte is, en u de liefde van Christus zou kennen, die de kennis te boven gaat, opdat u vervuld zou worden tot heel de volheid van God.’
De apostel Paulus legt het leerstuk van de kerk uit, zodat wij kunnen begrijpen wat God gedaan heeft en begrijpen wie wij zijn. In de oproep aan ons om te begrijpen wie wij zijn en om te doen waartoe wij geroepen zijn, zegt Paulus dat wij de kerk zijn. Wij zijn de kerk die God verordineerd heeft, voor de grondlegging der wereld. Wij zijn Zijn volk, wij zijn Zijn huisgenoten, dus laat de kerk de kerk zijn.
Vernieuwing van de kerk
We leven in tijden van crisis. Veel christenen treuren over het verval van de Amerikaanse cultuur en klagen over de overheid en haar waarden en normen. Ik begrijp dat, maar als we bezorgd willen zijn om ons land en onze cultuur, moet onze eerste prioriteit de vernieuwing van de kerk zijn. Wij zijn het licht van de wereld.
De overheid reflecteert en echoot slechts de gebruiken die door een generatie mensen zijn omhelst. In zekere zin is onze overheid precies wat we willen dat het is, of het zou helemaal niet bestaan. Verandering van cultuur werkt niet altijd van boven naar beneden. Het werkt vaak van beneden naar boven. De verandering waar we voor moeten werken, is voornamelijk de vernieuwing van de kerk. Als de kerk een gemeenschap van hemelburgers wordt, die laten zien wat het betekent om huisgenoten van God te zijn, en als de kerk wandelt door de kracht van de Heilige Geest, dan zal het volk van God schijnen als het licht van de wereld. Als mensen dat licht zien, verheerlijken ze God (Matt.5:16). Dát zal de wereld veranderen. Maar Paulus zegt allereerst: ‘Laat de kerk de kerk zijn’. We moeten beseffen wie we zijn, wie het fundament is, wie de hoeksteen is, wie het hoofd van het gebouw is en wie de Heer van de kerk is.
Houden we van de kerk?
Ik betwijfel of er tijden zijn geweest in onze geschiedenis dat er zoveel woede, vijandigheid, teleurstelling en desillusie in de institutionele kerk is als vandaag. Het is niet moeilijk om een critici van de kerk te zijn, vanwege de vele manieren waarop de kerk gefaald heeft. Maar als de kerk gefaald heeft, betekent dat dat wíj gefaald hebben. We zijn geroepen om de kerk te dienen in de kracht van God de Heilige Geest.
Wij, de kerk, zijn geschikt gemaakt voor deze taak door de inwonende aanwezigheid en kracht van Gods Geest. Tot slot, we zijn niet zozeer geroepen op te staan, maar om te buigen. En als we ons buigen voor onze Heer dan zal, zoals Paulus zegt in Efeze 3:14, de kerk de kerk zijn, en ons licht zal schijnen in de duisternis.
