Daniël en zijn jonge Joodse medeballingen weigerden het speciale dieet dat hen werd voorgezet. Dat lijkt misschien een vreemde plek om de grens te trekken. Maar ten tijde van het Oude Testament waren de regels met betrekking tot eten en drinken een van de onderscheidende kenmerken van Gods volk. De voedselkeuze van Gods volk was niet zomaar een uiterlijke manifestatie van iets kleins; het was een uitwendig gevolg van hun diepe overtuigingen over wat het betekende om bij God te horen.
Als we zien waar deze jonge mannen zich bevonden, waar ze zich mee bezig hielden en welke nieuwe namen ze hadden gekregen, begrijpen we dat hun voedselwetten het laatste draadje vormden dat hen nog met hun Joodse wortels verbond. Daniël zei: Dit kan ik doen en dat kan ik overnemen, maar verder kan ik niet gaan. Ik moet een grens trekken en die zal ik niet overschrijden. Hier sta ik voor.
Wees vastberaden, niet onhebbelijk
Je mag Daniël en zijn vrienden niet aanzien voor oproermakers die anderen voortdurend last bezorgden. Verwar godvrezendheid niet met onhebbelijkheid.
Nee, ‘God gaf Daniël genade en barmhartigheid bij het hoofd van de hovelingen’ (Daniël 1:9). Later, toen ze voor de koning stonden, bleken zij de meest wijze en verstandige studenten van hun lichting, zelfs in vergelijking met degenen die afkomstig waren uit de Babylonische elite (vers 19-20). Ze hadden een helder verstand, zagen er goed uit en werkten hard. Ze kwamen op tijd, letten goed op en waren uitstekende studenten. En toch was er een grens die ze niet zouden overschrijden.
Ze hadden een ruggengraat. Daarom waren ze vastberaden. Dat zorgde ervoor dat ze deze positie innamen en het ongenoegen van de koning riskeerden – terwijl de gevolgen daarvan dodelijk konden zijn.
Een crisis laat zien wat er in ons hart woont
Zo’n voornemen is geen bevlieging. Het ontstaat niet op een achternamiddag; het komt niet op in een moeilijk moment. Een crisis brengt aan het licht wat er in ons hart woont. En zodra deze mannen met dit voedsel worden geconfronteerd, kunnen ze zeggen: ‘Nee, op dit punt geven we niet toe.’
Laat de tijdskloof, het cultuurverschil en de geografische afstand tussen hen en ons je niet blind maken voor de grootsheid van hun beslissing.
Het moet verleidelijk zijn geweest voor de ballingen om te denken: We zijn ver weg van Jeruzalem. De dingen gaan nu anders. We leven in een andere tijd. De heersende wind is te sterk om er weerstand tegen te kunnen bieden, en dat zal ook geen verschil maken of iets goeds uitwerken. We zijn nu in Babel en we moeten er in Babel maar het beste van maken. Die dingen die onze vaderen zo belangrijk vonden, zijn eigenlijk niet zo belangrijk, toch? (Denk niet dat zo’n manier van denken alleen in de oude geschiedenis van Juda voorkwam. Ze is in iedere generatie springlevend, niet in het minst in het huidige evangelicalisme.)
Daniël, Hananja, Misaël en Azarja weigerden op deze manier te redeneren. Een dode vis drijft met de stroom mee; alleen een levende vis zwemt tegen de stroom in. Zij gaan tegen de stroom in zwemmen. Ze hebben hun grenzen getrokken, ze kennen deze grenzen en zullen ze niet overschrijden.
Gods soevereiniteit geeft kracht
Waarom waren deze vier mannen bereid en in staat om deze grens te trekken, vastberaden stelling te nemen en te weigeren deze grens te overschrijden toen ze intens onder druk werden gezet – zo intens dat de meesten van ons het zich nauwelijks kunnen indenken? Vanwege hun kennis van God.
Driemaal in het eerste hoofdstuk van het boek Daniël wordt ons verteld dat ‘God / de Heere gaf …’ en deze woorden zijn de sleutel om dit hoofdstuk te begrijpen. God regeert. Hij staat boven de grote geopolitieke gebeurtenissen; de Babylonische invasie en overwinning vonden plaats omdat God de overwinning aan Nebukadnezar gaf.
De God Die hen rijk had gezegend in de geschiedenis van Juda en in hun eigen leven was ook de God Die hun vijanden de overwinning had gegeven. God was verantwoordelijk voor de ballingschap van Zijn volk; God was verantwoordelijk voor de verwoesting van Zijn tempel. Nebukadnezar zou met de eer strijken, maar de Heere stond erboven. God staat boven menselijke interacties en de gevolgen daarvan voor ieder afzonderlijk mens.
Dit artikel is ontleend aan het boek ‘Brave by Faith’ van Alistair Begg (The Good Book Company, 2021). De inhoud van dit boek is met toestemming gebruikt. Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door The Good Book Company.
